Bạn đang theo dõi tài liệu Giáo án Bài ca ngắn đi trên bãi cát của nhà thơ Cao Bá Quát, một tác phẩm được ông sáng tác trong một lần đi thi Hội và qua những bãi biển miền Trung. Với tài liệu này, không chỉ giáo viên có thể soạn giáo án tốt hơn mà còn giúp cho các bạn học sinh tìm hiểu tác phẩm dễ dàng hơn.
Download thêm nhiều Giáo án Bài ca ngắn đi trên bãi cát (Cao Bá Quát) tại:
hoặc
I. Mục tiêu của bài học Bài ca ngắn đi trên bãi cát
1. Kiến thức
– Giúp học sinh hiểu được tâm trạng của nhà thơ Cao Bá Quát đối với con đường mưu cầu danh lợi tầm thường từ đó thấy được niềm khao khát đối với cuộc sống trong hoàn cảnh xã hội nhà Nguyễn bảo thủ, tắc trách đáng phê phán.
– Hiểu được mối quan hệ giữa nội dung và nghệ thuật của bài ca ngắn đi trên bãi cát
– Rèn luyện, củng cố cách đọc hiểu và phân tích một văn bản thuộc nền văn học trung đại.
2. Kĩ năng
– Rèn luyện kỹ năng phân tích thơ hát nói theo đặc trưng của thể loại thơ.
3. Thái độ
– Trân trọng nhân cách cao đẹp của nhà thơ và đồng cảm với tâm trạng của Cao Bá Quát.
II. Phương tiện dạy học
Sách giáo khoa, giáo án, tìm hiểu về bài học và tác phẩm.
III. Phương pháp dạy học
Nêu vấn đề, đàm thoại,thực hành thảo luận nhóm, học sinh đọc diễn cảm…
IV. Hoạt động dạy học
1. Ổn định tổ chức lớp
Báo cáo sĩ số lớp và ổn định chỗ ngồi
2. Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài học cũ và phân tích, nêu ý nghĩa bài học đó.
3. Bài mới
Hoạt động 1: Giáo viên giới thiệu về nhà thơ
Cao Bá Quát – một trong những người nổi tiếng của Việt Nam ở đầu thế kỉ XIX và được biết đến là một người làm thơ hay, chữ đẹp. Ông có một tư tưởng sống theo phong cách tự do, phóng khoáng, bản lĩnh, kiên cường cùng với lối sống thanh cao mạnh mẽ.
Cũng vì vậy mà người đời thường ca ngợi ông bằng 2 câu thơ sau:
“Văn như Siêu, Quát vô tiền Hán
Nhất sinh đệ thủ bái hoa mai”
Bên cạnh đó cuộc đời ông cũng đã từng trải qua rất nhiều sự kiện, khổ ải. Ông rơi nước mắt trên đường đi tìm công danh giống như tâm trạng chán ghét của một người tri thức trên đường tìm đến thành công, danh lợi. Để hiểu hơn về vấn đề chúng ta cùng đi tìm hiểu bài ca ngắn đi trên bãi cát ngày hôm nay.
Hoạt động 2. Giới thiệu bài mới
HS đọc tiểu dẫn, đọc qua bài thơ và tóm tắt ý chính
- GV giới thiệu các kiến thức liên quan đến nhà thơ và tác phẩm của ông:
Cao Bá Quát ( 1809 – 1855 ): quê ở làng Phú Thị, Gia Lâm, tỉnh Bắc Ninh. Là một người có tài, nổi tiếng văn hay chữ tốt và có uy tín lớn trong giới trí thức đương thời, đồng thời ông cũng là người có khí phách hiên ngang, tư tưởng tự do và hoài bão rộng lớn.
- Hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
Bài thơ được sáng tác khi Cao Bá Quát đi hội, trên đường vào kinh đô Huế khi qua các tỉnh miền Trung đầy cát trắng ông đã nhìn thấy hình ảnh bãi cát dài, sóng biển, núi đây là những hình ảnh có thực và đã gợi cảm hứng cho nhà thơ sáng tác bài thơ này.
Bài thơ được sáng tác theo thể thơ ca hành, đây là thể thơ cổ của Trung Quốc được gia nhập vào Việt Nam lúc bấy giờ.
- Đọc hiểu bài thơ
- Gọi học sinh đọc diễn cảm bài thơ
- Trả lời các câu hỏi liên quan đến bài thơ:
1. Hình ảnh bãi cát và con người trong bài thơ.
Bãi cát và con người đi trên bãi cát trong bài thơ được miêu tả như thế nào?
– “Bãi cát dài lại bãi cát dài” : miêu tả một bãi cát mênh mông dường như bất tận và không có điểm dừng chân.
→ Hình ảnh tả thực: đẹp nhưng dữ dội và không kém phần khắc nghiệt đã gợi ý cho nhà thơ sáng tác bài thơ này.
→ Hình ảnh biểu tượng: một con đường đầy khó khăn mà con người phải vượt nếu muốn đạt đến đỉnh cao danh lợi.
– Hình ảnh người trong bài thơ
+ Đi một bước như lùi một bước: câu thơ này nói lên nỗi vất vả khó nhọc của người đang bước đi trên cát. Không gian nơi đây bị bao phủ bởi cát trắng, mờ mịt cùng với thời gian dài, khi mặt trời lặn vẫn còn phải đi.
+ Nước mắt rơi: cụm từ nói lên nỗi khó nhọc, vất vả
⇒ Sự khổ cực, tất tả và bươn chải để mưu cầu công danh, sự nghiệp
2. Tâm trạng và suy nghĩ của lữ khách hành trình trên bãi cát
-Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu tâm trạng và suy nghĩ của lữ khách đang hành trình trên bãi cát.
-Hướng dẫn học sinh giải thích nội dung và chỉ ra sự liên kết của 6 câu thơ trong bài theo hình thức thảo luận nhóm:
“ Không học được tiên ông phép ngủ
…
Người say vô số tỉnh bao người”
-Rút ra kết luận về tâm trạng của lữ khách đi trên bãi cát: giận mình không có khả năng như người xưa, mà phải tự hành hạ bản thân cùng với tâm trạng chán nản mệt mỏi trên con đường công danh – lợi danh.
3. Phân tích hình ảnh thiên nhiên và nhận xét về giá trị nghệ thuật trong bài thơ
Thiên nhiên đẹp nhưng khó khăn và hiểm trở.
Nghệ thuật đặc sắc nhờ thể thơ cổ thể cùng với hình ảnh biểu tượng giàu ý nghĩa và phương pháp nghệ thuật đối lập, sáng tạo.
4. Rút ra ý nghĩa bài thơ
Bài thơ là khúc ca mang đậm tính nhân văn của một người cô đơn, tuyệt vọng trên đường đời bằng cách thể hiện qua hình ảnh bãi cát dài cùng với con đường miên man, hình ảnh người lữ khách mệt mỏi, mất phương hướng khi đi trên bãi cát đó
Hoạt động 3. Tổng kết
Ghi nhớ(SGK)
Hoạt động 4. Luyện tập
Ôn luyện bài tập củng cố trong sách giáo khoa
Hoạt động 5. Củng cố, dặn dò
Trên đây là giáo án bài ca ngắn đi trên bãi cát của nhà thơ Cao Bá Quát. Ngoài ra bạn cũng có thể tìm hiểu thêm những giáo án, hướng dẫn giảng dạy khác như
hoặc
Chúc các bạn may mắn.
